جایگاه مادران و اثرگذاری آنان در نظام تربیت کودک

در میان عوامل مؤثر بر تربیت کودک، بیش از همه «حسن ارتباط مادر با فرزند» مهم و مؤثر است و لذا باید به تجهیز مادران به دانستنی های لازم و قدرتمندی آنان در اجرای نقش مادری و صفای درون آنان در برخورد با کودکان و تربیت لازمی که باید داشته باشند، بیش از هر چیز کوشید و تنها وسیله ی کار، باز هم دیدنی ها و شنیدنی های مناسب است. آری، رفتار و شخصیت و نحوه ی برخورد مادر، بیش از مسأله ی مادری او، در فرزند اثر تلقینی و تحریکی و تحولی دارد و اثر وجودی آن، فزون تر از همه است. بنابراین مادر، اگرچه خسته و بیمار هم باشد، باید آراستگی و نشاط به خود بگیرد و با روح حساس و صدای گرم و چهره ی شفاف و گشاده، در معرض دید و احساس فرزند قرار بگیرد. وجود چنین مادرهایی

فورا محبت و صفا را در محیط خانواده، منتشر می کنند. چنین مادری، تذکر می دهد ولی نه مکرر، طوری که تذکراتش، نفرت آور شود. چنین مادری، عمل کردن و روش درست در رفتار و حال داشتن را، مهم تر از گفتن و تذکر دادن می داند و به کار می بندد. زیرا؛ رفتار، فرزند را متقاعد می کند ولی سخن اندرزگونه، هم سنگین است و هم ارضا نمی سازد.

قیافه ی مادر، لباس مادر، موهای مرتب مادر، نفس مطبوع مادر، دندان تمیز مادر، در فرزند، درس بهداشت و لطف و نظم می دهد. اعتقاد و ایمان مادر، نیکوترین جمال خداوند را، در دل فرزند ترسیم می کند. حال و اخلاق نیکوی مادر، تقوا و امانتداری او، قوی ترین زمینه های اخلاقی را در کودک فراهم می سازد. مادر باید هر کجا ناتوانی در خود دید، بدون ابراز آن، از راه درون، مدد الهی را طلب کند و به خداوند اتکا کند و خود را از ضعف برهاند. به هر حال شایسته است کودک «به ویژه فرزند دختر» از او همواره توانایی و قدرت نفسانی و اعتماد باطنی ببیند تا در ساخت مبانی عاطفی و مذهبی خود، هر دم، استوارتر باشد و حقیقت این است که فرزند، تربیت را باید خود بگیرد، نه آن که به او بدهند. فقط باید زمینه ی طلب را در او فراهم کرد و در محیط او آن چه را خواستنی

است، موجود گذاشت و بس. چرا که دلسوزی ها، بیش از همه «رنج تحمیل» را ظاهر می کنند و اجازه نمی دهند که «فهم و داوری طفل» بیدار شود و به اصل «علاقه ی شما به او و مصلحت خواهی های شما» توجه پیدا کند تا به دلخواه، تحمیل شما را بر خود بپذیرد و اگر هم به او تذکر می دهید و یا تشریح می کنید، باز گله مند از آن است که چرا آزادی وی را گرفته اید و «خیر» را بدون «فهم خیر» باز بیهوده می داند و حق هم دارد.