سکوت و آرامش

حیاط، پوشیده

از برگ های پاشیده شده ی درخت کاج است.

هیچ غباری بر نمی خیزد

و ذهن من آرام است(1)

آخرین ویژگی نقاشی ذن مربوط به روان هنرمند است. در نقاشی ذن، لازم است که ذهن نقاش، آرام و به دور از هر دغدغه، در حالت مکاشفه آمیز مراقبه قرار گیرد تا قلم به روی کاغذ ساری شود.

هر گونه تشویش یا اضطرابی قطعاً در ضربات قلم مو آشکار می شود. پس نقاش یا خوشنویس ابتدا به تمرکز می پردازد. در این حالت، هیچ اندیشه ای درباره ی آنچه می خواهد بنگارد نباید به میان آید؛ بلکه باید ذهن تخلیه شود و به هیچ چیز مشغول نباشد. تنها در این حالت است که، پس از سال ها ممارست، این امکان فراهم می آید که دست مستقیماً وارد عمل شود و به فرمان دل عمل کند(2)

Hiroshi kanazawa Japanese ink painting: early zen masterpices (Tokyo , 1979(.

1) شعر از سن نو ریکویو sen no Rikyu (1521 – 1591(؛ مأخذ همان.

2) سایر منابع: 1- نات هان، تیک؛ کلیدهای ذن؛ ترجمه ی ع. پاشایی؛ (تهران؛ ثالث؛ 1376(.-آلن واتس؛ طریقت ذن؛ ترجمه ی هوشمند ویژه؛ (تهران؛ بهجت؛ 1369(. Stephen Addiss Art of zen: Painting and calligraphy by Japanese monks , 1600-1925, (New york , Harry N Abams Inc ,.1989(.