انصاف به معناى دادگرى، عدالت خدمت به دیگران، و آنچه را براى خود خواستن براى همه خواستن، و هر چه را بر خود نخواستن براى دیگران نخواستن است.
این واقعیت باید بر زن و شوهر و از جانب زن و شوهر بر فرزندان، و از جانب فرزندان بر پدر و مادر حاکم باشد.
هر کس از نظر اسلام موظف و مکلف است به دیگران انصاف دهد، و جانب
مردم را در هر برنامهاى به خوبى رعایت نماید.
امام صادق علیهالسلام از رسول حق صلى الله علیه و آله و سلم روایت فرموده:
اعدل الناس من رضى للناس ما یرضى لنفسه و کره لهم ما یکره لنفسه(1)
عادلترین مردم کسى است که آنچه را براى خود خوب مىخواهد براى دیگران هم بخواهد، و هر چه را براى خود کراهت دارد، براى دیگران هم داشته باشد.
رسول حق صلى الله علیه و آله و سلم فرموده:
من واسى الفقیر، و انصف الناس من نفسه فذلک المؤمن حقا(2)
کسى که با فقیر همیارى و مساعدت کند، و از جانب خود به همگان انصاف دهد، او مؤمن واقعى است.
رسول حق صلى الله علیه و آله و سلم به امیرالمؤمنین علیهالسلام فرمود: سه چیز از حقایق ایمان است:
الانفاق من الاقتار، و انصاف الناس من نفسک، و بذل العلم للمتعلم(3)
انفاق به وقت نادارى، انصاف دادن به تمام مردم از جانب خود، و بخشیدن علم به نیازمند علم.
مردى به رسول حق صلى الله علیه و آله و سلم گفت: عملى به من یاد بده که دسترسى به بهشت را بر من آسان کند، حضرت فرمود:
لا تغضب، و لا تسأل الناس شیئا، و ارض للناس ما ترضى لنفسک(3)
غضب مکن، دست پیش مردم دراز منما، و آنچه براى خود مىخواهى براى مردم هم بخواه.
امیرالمؤمنین علیهالسلام فرمود:
الا انه من ینصف الناس من نفسه لم یزده الله عزا(4)
آگاه باشید، کسى که از جانب خود به تمام مردم انصاف دهد، خداوند جز عزت و بزرگى به او اضافه نمىکند.
چقدر عالى و شیرین است زندگى خانوادهاى که شوهر نسبت به همسر و زن نسبت به شوهر، و پدر و مادر نسبت به فرزند، و فرزند نسبت به پدر و مادر انصاف را رعایت کنند، و هر کدام در هر برنامهاى، آنچه را براى خود مىخواهند براى دیگران بخواهند، و هر چه را براى خود نمىپسندند براى طرف خود هم نپسندند.
اینطور نباشد، که استراحت و راحت فقط براى مرد و فرزندان خانه، و تمام زحمات و مشقات بدوش زن باشد، اینگونه نباشد که زن و شوهرى جان بکنند و بچهها بخورند و بخوابند و طلبکار هم باشند، همه نسبت به هم اهل انصاف و دادگرى و عدالت و خدمت بوده، و در تمام کارهاى خانه به هم کمک کنند تا بخشى از سعادت آنان تأمین شود، و از هجوم شقاوت در امان بمانند.
1) بحار، ج 72، ص 25.
2) بحار، ج 72، ص 28 – 25.
3) همان مدرک.
4) بحار، ج 72، ص 33.