زن و شوهر ممکن است گاهى نسبت به یکدیگر مرتکب خطا و اشتباه شوند، زن امکان دارد در مسئلهى خانهدارى، پخت و پز، توجه به فرزندان، رعایت حق شوهر دچار خطا گردد، مرد نیز ممکن است در رفتار و کردار، اخلاق و روش، کارگردانى
نسبت به منزل، قضاوت در حق زن دچار اشتیاه شود، اشتباه و خطائى که از هر دو طرف قابل گذشت و اغماض و عفو است، که جاى گذشت و عفو هم در همین مورد است، و در مواردى که زندگى مسیر طبیعى خودش را طى مىکند موردى براى عفو وجود ندارد، بر مرد لازم اخلاقى و شرعى است که از همسر خود در موارد لازم گذشت کند، بر زن هم لازم اخلاقى و شرعى است که از شوهر خود عفو کند، در این زمینه کبر و سخت گیرى و خودپسندى و بىتوجهى به شخصیت طرف، و روىگردانى از دستورات حق و انبیاء ائمه در مسئلهى گذشت و عفو امرى ناپسند، و در بعضى از موارد حرام و موجب عقاب الهى است.
عفو و گذست از موارد احسان، و آراسته به احسان به فرموده قرآن محبوب خدا است:
وَ الْعافینَ عَنِ النَّاسِ وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنین(1)
عفو و گذشت به اندازهاى مهم است که قرآن مجید اجر عفو کننده را بر خدا مىداند:
فَمَنْ عَفا وَ أَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّه(2)
کسى که گذشت کند و اصلاح نماید، اجرش بر خداست.
امام صادق علیهالسلام فرمود:
ثلاث من مکارم الدنیا و الآخرة: تعفوا عمن ظلمک، و تصل من قطعک، و تحلم اذا جهل علیک(3)
سه چیز از مکرمتهاى دنیا و آخرت است: گذشت از کسى که بر تو ستم کرده، صله رحم با رحمى که با تو بریده، بردبارى نسبت به آن که در حق تو به نادانى رفتار کرده.
رسول حق علیهالسلام فرمود:
ان الله عفو یحب العفو(4)
همانا خدا گذشت کننده است و گذشت را دوست دارد.
و نیز فرمود:
من اقال مسلما عثرته اقال الله عثرته یوم القیامة(5)
کسى که از لغزش مسلمانى بگذرد، خداوند در قیامت از لغزش او خواهد گذشت.
امام صادق علیهالسلام فرمود:
انا اهل بیت مروتنا العفو عمن ظلمنا(5)
ما اهل بیتى هستیم که جوانمردى ما، گذشت از کسى است که بر ما ستم روا داشته.
رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم فرمود:
تجاوزوا عن ذنوب الناس یدفع الله عنکم بذلک عذاب النار(6)
از خطاهاى مردم گذشت کنید، خداوند به این خاطر عذاب جهنم را از شما دفع مىکند.
امیرالمؤمنین علیهالسلام فرمود:
قلة العفو اقبح العیوب، و التسرع الى الإنتقام اعظم الذنوب(5)
کم گذشتى زشتترین عیب، و عجله در انتقام از بزرگترین گناهان است.
و آن حضرت فرمود:
شر الناس من لا یعفو عن الزلة و لا یستر العورة(5)
بدترین مردم کسى است که از لغزش طرف خود گذشت نکند، و عیب را نپوشاند.
امام صادق علیهالسلام مىفرماید:
عفوا من غیر عقوبة، و لا تعنیف، و لا عتب(5)
عفو باید بدون جریمه و خشونت و نکوهش و سرزنش انجام بگیرد.
بر اساس آیات قرآن و روایات: عفو محبوب خدا، اجر عفو کننده بر خدا، از مکارم دنیا و آخرت، موجب نجات از جهنم، و همرنگى با اهل بیت، و کم گذشتى نشان بیمارى و عیب باطن، و شرارت نفس انسان است.
چرا زن و مرد در زندگى خود، به هنگام پیش آمدن خطا از یکدیگر گذشت نکنند، تا محبوب خدا شده، از اجر الهى بهرهمند گشته، و منبع مکارم دنیا و آخرت شناخته شوند، و با امامان معصوم همرنگى نشان داده، و جزء آنان محسوب گردند، این همه محصول یک تجارت الهى و معنوى است که از دست دادنش عاقلانه نیست، و آراسته شدن به آن کارى سهل و آسان، و عملى ساده و بىزحمت است.
مرد و زن اگر به وقت خطا عفو و گذشت را شیوه خود کنند، و این حقیقت عرشى را مدتى کوتاه به تمرین بگذارند، در آنان قوت مىگیرد، و پس از اندک زمانى به این صفت ملکوتى آراسته مىشوند.
1) آل عمران / 134.
2) شورى / 40.
3) بحار، ج 71، ص 400.
4) میزان الحکمة، ج 6، ص 367.
5) همان مدرک.
6) میزان الحکمه، ج 6، ص 370 – 368.
