»قال رسول الله صلى الله علیه و آله و سلم علیکم بحسن الخلق فان حسن الخلق فى الجنة لا محالة، و ایاکم و سوء الخلق فان سوء الخلق فى النار لا محالة»
»وسائل، ج 16، ص 29، چاپ آل البیت»
زن و شوهر به خاطر خود و سعادت فرزندانشان، لازم است یک سلسله مسائل اخلاقى را، که قرآن مجید و روایات بر آن تأکید فراوان دارند رعایت نمایند.
رعایت اخلاق حسنه، و خوددارى از زشتىهاى اخلاق کار طاقتفرسائى نیست.
بکارگیرى واقعیات اخلاقى، و پرهیز از پلیدیهاى اخلاقى در مدتى اندک، ریاضت قابل تحملى است، که رهسپردن در این راه الهى را بر انسان آسان، و پیوند زناشوئى را محکم، و محبت به یکدیگر را استوارتر، و درس عملى براى دیگران بخصوص فرزندان خانواده است.
اجراى حقایق اخلاقى نسبت به یکدیگر، فضائى از صفا و صمیمیت، پاکى و سلامت، راحت و امنیت، عشق و محبت بوجود مىآورد و زندگى را در تمام شئون، بر زن و شوهر از عسل شیرینتر مىکند.
در رابطه با آراسته بودن به حسنات اخلاقى، و بکارگیرى آن، قرآن مجید در آیات متعددى پیامبر بزرگوار را ستوده:
فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلیظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِک…(1)
جلوه رحمت خدا است که بر مردم نرمخو و مهربانى، اگر تندخوى و سخت دل بودى، مردم از حول محور وجود تو پراکنده مىشدند.
وَ إِنَّکَ لَعَلى خُلُقٍ عَظیم(2)
و همانا تو آراسته به خلق عظیم و بزرگى هستى.
رسول حق صلى الله علیه و آله و سلم فرمود:
الإسلام حسن الخلق(3)
اسلام اخلاق نیک است.
حضرت مجتبى علیهالسلام فرمود:
ان احسن الحسن، الخلق الحسن(4)
خوبترین خوبیها، اخلاق نیک است.
رسول الهى صلى الله علیه و آله و سلم فرمود:
حسن الخلق ذهب بخیر الدنیا و الآخرة(4)
اخلاق نیک خیر دنیا و آخرت را به همراه دارد.
على علیهالسلام فرمود:
حسن الخلق رأس کل بر(4)
اخلاق نیک سر همه خوبیهاست.
امام ششم علیهالسلام فرمود:
لا عیش اهنأ من حسن الخلق(5)
زندگى و عیشى گواراتر از اخلاق نیک نیست.
رسول حق صلى الله علیه و آله و سلم فرمود:
من حسن خلقه بلغه الله درجة الصائم القائم(4)
کسى که اخلاقش نیکوست، خداوند او را به پایه روزهدار، و قائم به عبادت در تاریکى شب مىرساند.
و نیز آن حضرت فرمود:
اول ما یوضع فى میزان العبد یوم القیامة حسن خلقه(6)
اول چیزى که در قیامت در ترازوى عبد مىگذارند، اخلاق نیک اوست.
و آن حضرت فرمود:
ان احبکم الى و اقربکم منى یوم القیامة مجلسا احسنکم اخلاقا و اشدکم تواضعا(4)
محبوبترین شما نزد من، و نزدیکترینتان به من در قیامت، خوش خلقترین شما، و آن کسى است که داراى شدیدترین تواضع باشد.
رسول حق به امیرالمؤمنین فرمود: تو را به شبیهترینتان به اخلاق خودم خبر دهم؟ عرضه داشت آرى؛ فرمود:
احسنکم خلقا، اعظمکم حلما، و ابرکم بقرابته، و اشدکم من نفسه انصافا(7)
خوش خلقترین شما، بردبارترین شما، نیکوکارترینتان به نزدیکانش، و شدیدترین شما در انصاف دهى به دیگران از جانب خودش.
مکارم اخلاق و حسن خلق آنچنان با ارزش و والاست که رسول با کرامت اسلام آن را علت بعثت خود اعلام فرموده:
انما بعثت لأتمم مکارم الأخلاق(8)
این است و جز این نیست که مبعوث شد تا مکارم اخلاق را کامل کنم.
انما بعثت لأتمم حسن الأخلاق(4)
مبعوث شدم تا حسن خلق را کامل نمایم.
مکارم و حسنات اخلاقى شعاع صفات حق، و حالات انبیاء و امامان معصوم علیهمالسلام، و موجب خیر و برکت براى دارنده آن است.
سیئآت اخلاقى، حالاتى ابلیسى و شیطانى، و علت تلخى زندگى و به هم خوردن عیش و عشرت، و باعث ناامنى و تفرقه و جدائى و نفرت مردم از یکدیگر و خرابى دنیا و آخرت است.
من به آنچه رعایتش در خانه از جانب زن و شوهر لازم است، و موجب استحکام زندگى، و تداوم صفا و صمیمیت است در حدى که لازم باشد اشاره مىکنم، و از حضرت حق مىخواهم که همه ما را به حسنات اخلاقى آراسته، و از سیئات اخلاقى دور بدارد.
1) آل عمران / 159.
2) قلم / 4.
3) میزان الحکمة، ج 3، ص 138 – 137.
4) همان مدرک.
5) بحار، ج 71، ص 389 – 388.
6) بحار، ج 71، ص 385.
7) بحار، ج 77، ص 58.
8) میزان الحکمة، ج 3، ص 149.
