»وَ أَنْکِحُوا الْأَیامى مِنْکُمْ وَ الصَّالِحینَ مِنْ عِبادِکُمْ»
»نور / 32«
آئین مقدس اسلام، نظامى است اعتقادى، اخلاقى، عملى.
عقیده در اسلام عبارت است از پیوند قلب با حضرت حق، و ایمان به قیامت و ملائکه و انبیاء و قرآن مجید.
اخلاق در اسلام عبارت است از تواضع، خضوع، خشوع، ادب، صبر، حلم و بردبارى، حوصله و تحمل، شرح صدر، مهر و محبت، رأفت، عطوفت، نرم خوئى، صفا و صمیمیت، مواسات و عدالت، کرم وجود.
عمل در اسلام عبادت است از نماز و روزه و حج و زکات و خمس و امر به معروف و نهى از منکر، و جهاد، تولا و تبرا، احسان به پدر و مادر، و رعایت حقوق همهى آنان که با انسان سر و کار دارد.
البته این مسائل در جهات سه گانه همه مسائل اسلام نیست، بلکه نمونههائى از اسلام کامل و دین جامع ا ست، که عهدهدار سلامت دنیا و آخرت مردم در همهى شئون زندگى است.
دین در حقیقت، خورشید زندگى و چراغ حیات، و رهنمون به سوى حق و آباد کننده دنیا و آخرت انسان است.
در خزانه خلقت حق گوهرى گرانبهاتر از دین وجود ندارد، دینى که همهى انبیاء و امامان و اولیاء حق مبلغ آن بودند، دینى که هر کس به آن آراسته شود به رنگ خدا درآمده و تمام درهاى سعادت را به روى خود باز کرده است، و هر کس از آن دورى گزیند تمام درهاى شقاوت را به روى خود گشوده است.
به همان اندازه که دین در پیشگاه حق ارزش دارد، دیندار ارزش دارد.
آراسته به آئین حق والاترین انسان، بالاترین موجود، و برترین جنبنده جهان آفرینش است.
إِنَّ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ أُولئِکَ هُمْ خَیْرُ الْبَرِیَّة(1)
آنان که ایمان آوردند، و آراسته به صالحات عمل شدند، به حیقیقت که بهترین مخلوقات جهان آفرینشند.
صفات مؤمن در قرآن مجید و روایات در حدى که آراسته شدن به آنها، انسان را مؤمن قابل قبول مىنماید بیان شده:
خضوع در نماز، احتراز از سخن لغو و باطل، پرداخت زکات، حفظ اندام شهوت از حرام، رعایت امانت و عهد و پیمان، محافظت بر نماز(2)
ره به تواضع سپردن در زمین، روبرو شدن با نادان همراه با سلامت نفس، شب را به روز آوردن با سجده و قیام، دعا براى نجات از عذاب، پرهیز از اسراف به وقت انفاق، و دورى از بخل، رعایت اعتدال و میانهروى، پرهیز از شرک و قتل نفس و زنا، احتراز از شهادت ناحق و زور، گذشت از لغو به بزرگوارى و کرامت، و به آیات خدا با بصیرت نظر کردن. دعا براى همسر و فرزندان، و اینکه سر خیل پاکان و اهل تقوا قرار بگیرند(3)
امیرالمؤمنین علیهالسلام مىفرماید:
المؤمن دأبه زهادته، و همه دیانته، و عزه قناعته، و جده لآخرته، قد کثرت حسناته، و علت درجاته، و شارف خلاصه و نجاته(4)
عادت و خوى مؤمن بىرغبتى او به امور مادى است، و همتش دیندارى، و عزتش قناعت، و فعالیتش براى آخرت است. زیاد شده خوبیهایش، و بالا رفته درجاتش، و نزدیک شده و به آزادى و نجاتش.
و نیز آن حضرت فرمود:
المؤمن دائم الذکر، کثیر الفکر، على النعماء شاکر، و فى البلاء صابر(5)
مؤمن بطور دائم و همیشگى متذکر حقایق و بخصوص حضرت حق است، اندیشهاش بسیار، و شاکر تمام نعمتهاى الهى و صابر در بلاء است.
امام صادق علیهالسلام فرمود:
المؤمن من طاب مکسبه، و حسنت خلیقته، و صحت سریرته، و انفق الفضل من ماله، و امسک الفضل من کلامه(6)
مؤمن کسى است که آنچه کسب مىکند پاکیزه است، و طبیعتش نیکوست، و پنهانش صحیح است، اضافه مالش را انفاق مىکند، و از اضافه سخنش خوددارى مىنماید.
در رابطه با ارزش مؤمن در روایات آمده:
از حضرت صادق علیهالسلام نقل شده:
المؤمن اعظم حرمة من الکعبة(7)
احترام و حرمت مؤمن از کعبه عظیمتر است.
امام پنجم علیهالسلام فرمود:
ان المؤمن یعرف فى السماء کما یعرف الرجل اهله و ولده و انه لأکرم على الله عزوجل من ملک مقرب(8)
مؤمن در آسمان معروف است، و چنانکه مرد همسر و اولادش را مىشناسد، و هر آینهى مؤمن در پیشگاه حق از ملک مقرب گرامىتر است.
رسول حق فرمود:
ان الله جل ثناؤه یقول: و عزتى و جلالى ما خلقت من خلقى خلقا أحب الى من عبدى المؤمن(9)
خداوند جل ثناءه مىفرماید: به عزت و جلالم قسم آفریدهاى را در آفریدگانم در نزد خود محبوبتر از مؤمن نیافریدهام.
1) بینه / 7.
2) مؤمنون / 9 – 2.
3) فرقان / 74 – 64.
4) میزان الحکمة، ج اول ص 333.
5) همان مدرک، ص 334.
6) بحار، ج 67، ص 293.
7) میزان الحکمة، ج اول، ص 330.
8) همان مدرک.
9) بحار، ج 71، ص 158.
