پیشگفتار (1)

به قلم جک کنفیلد

از نویسندگان کتاب غذاى روح و غذاى روح براى مادران

من کتاب «کودکان چیزى را مى‏آموزند که با آن زندگى مى‏کنند» را نخستین بار در اوایل دهه‏ى هفتاد میلادى، یعنى زمانى کشف کردم که سرگرم نوشتن کتابى درباره‏ى چگونگى ایجاد اعتماد به نفس کودکان در کلاس درس بودم. بى‏درنگ شیفته‏ى این اشعار شدم و یک نسخه از آن را براى همه‏ى آموزگاران مدرسه‏اى که در آن به تدریس اشتغال داشتم، تهیه کردم. به نظر من هر خط از این شعر معنایى در بر داشت که از روى شم آن را حقیقت مى‏دانستم. شگفت زده بودم که چگونه این همه حکمت مى‏تواند در جملاتى چند گنجانده شود.

هرگز به ذهنم خطور نمى‏کرد که سراینده‏ى این شعر را اصلا ببینم؛ اما چند سال بعد، دوروتى و شوهرش، کلود، را در یک کنفرانس روان شناسى ملاقات کردم. آنان بزرگوارانه مرا به اتاقشان دعوت کردند و با همان محبت، لطف، دوستى و صفایى که دوروتى درباره‏ى آنها در اشعارش نوشته

بود از من پذیرایى به عمل آوردند. آن بعد از ظهر را هرگز فراموش نخواهم کرد. مطمئن نیستم آنان هرگز حدس زده باشند که محبت و توجه‏شان بر مربى جوانى که مى‏کوشید یاد بگیرد خود را دوست بدارد و به شاگردانش نیز بیاموزد خود را بپذیرند و دوست بدارند، چه تأثیرى داشته باشد.

»کودکان چیزى را مى‏آموزند که با آن زندگى مى‏کنند» ابتدا براى تعاملم با شاگردانم و پس از آن ارتباطم با سه پسرم اصول راهنماى من قرار گرفت. البته مانند همه‏ى اصول زندگى و راهنما براى تربیت فرزند، گفتن و نوشتن آنها بسیار آسان‏تر از به کار بردنشان در زندگى روزمره است.

در مدت سى سال زندگى به عنوان مربى و سرپرست کارگاه‏هاى آموزشى تربیت کودک، به این اعتقاد رسیده‏ام که بیشتر پدر و مادرها حقیقتا تمایل دارند با فرزندانشان مهربان، دلسوز، خوشرفتار، صادق و منصف باشند. مشکل این جا است که بیشتر پدر و مادرها براى یادگیرى اصول و قواعد ویژه‏ى رفتار متقابل، ارتباط و نظم و انضباط که پدر و مادرى مهربان، آگاه، صادق و منصف تربیت مى‏کند هرگز دوره‏اى نگذرانده‏اند.

من هرگز پدر یا مادرى را سراغ نداشته‏ام که صبح از خواب برخیزد و به همسرش بگوید: «من براى نابود کردن اعتماد به نفس بیلى کوچولو چهار روش بسیار عالى پیدا کرده‏ام. ما مى‏توانیم او را محاکمه، تمسخر و سرافکنده کنیم و به او دروغ بگوییم.» هیچ کس به خواست خود،

نمى‏خواهد به فرزندش آسیب برساند؛ ولى با این حال پدر و مادرها بیشتر وقت‏ها این کار را مى‏کنند. این کار از روى عمد نیست، بلکه معمولا از سر ناآگاهى و ترس پدر و مادر، دانسته‏هاى محدود و علاقه‏ى به فرزندانشان ناشى مى‏شود.

از بین بردن الگوهاى منفى و ویرانگر که ممکن است ناآگاهانه بر روابط ما با فرزندانمان تسلط یابند و انتخاب زندگى آگاهانه و هدفمند در جهت پرورش فرزندانى سالم، شاد و سازگار، به شهامت و آگاهى نیاز دارد.

دوروتى لونلت در «کودکان چیزى را مى‏آموزند که با آن زندگى مى‏کنند» از هر بیتى از اشعار معروف خود بهره گرفته و به وسیله‏ى پندها و مثال‏هاى ویژه به ما آموخته است چگونه نکات ارزشمندى را که این اشعار در خود دارند در زندگى به کار گیریم. او، به شیوه‏اى بسیار عالى و به زبانى ساده و قابل فهم، به ما مى‏آموزد که در مورد فرزندانمان چگونه کمتر ایرادگیر باشیم و بیشتر شکیبا؛ کمتر داورى کنیم و بیشتر بپذیریم؛ کمتر تنبیه و بیشتر تشویق کنیم و رفتارى کمتر خصمانه و بیشتر دوستانه داشته باشیم.

شما، با مطالعه‏ى این کتاب، افزون بر اینکه مى‏آموزید چگونه پدر یا مادر بهترى باشید، همچنین یاد مى‏گیرید چگونه نقش خود را به عنوان همسر، معلم و مدیر بهتر ایفا کنید. اصول و روش‏هایى که در این کتاب آورده شده، اصولى جهانى براى ایجاد روابط محبت آمیز، محترمانه،

مثبت و مستحکم با همه است. من کاملا ایمان دارم که اگر همه‏ى افراد این اصول را در روابطشان به کار گیرند، خشونت و جنگ کمترى روى خواهد داد، در محیطهاى کارى اعتصابها کمتر و کار تولیدى بیشترى خواهد شد، در کلاس‏هاى درس وقت کمترى تلف و زمان بیشترى براى آموزش صرف مى‏گردد و ما افراد کمترى در زندان‏ها، مراکز توانبخشى معتادان و بهره‏مندان از اعانات یا کمک‏هاى رفاهى دولتى خواهیم داشت. من از شما مى‏خواهم توجه داشته باشید که بیشتر مشکلات دنیا از خانه آغاز مى‏شود و شما، با تبدیل شدن به پدر و مادرى بهتر، مهم‏ترین سهم ممکن را در حل مسائل بزرگ و به ظاهر بسیار سخت امروز جهان خواهید داشت.

صرف نظر از اینکه در حال حاضر چگونه پدر و مادرى هستید، هم اکنون در شرف آغاز کارى پر مخاطره‏اید که مى‏تواند شگفتى آفرین باشد. چه چیزى بهتر از این که بدانید قادر خواهید بود کودکانى پرورش دهید داراى اعتماد به نفس، جسور، صبور، قدر دان، مهربان، هدفمند، بخشنده، درستکار، منصف، متواضع و صمیمى؟ جهانى را مجسم کنید که هر کودکى در آن پرورش مى‏یابد تا در بزرگسالى چنین ویژگى‏هایى را از خود متجلى سازد. آیا مى‏توانید یک واشینگتن دى. سى را مجسم کنید که همه سیاستمدارانش این خصوصیات را داشته باشند؟ من مى‏توانم. مى‏دانم که دوروتى نیز مى‏تواند و بى‏تردید این همان انگیزه‏اى است که‏

همه‏ى ما را که در کار «تربیت» انسانها هستیم وا مى‏دارد که به کار خود ادامه دهیم.

نقش شما بسیار ارزشمند است – پدر یا مادر بودن. هرگز قدرتى را که در کمک به ایجاد آینده‏اى بهتر دارید، دست کم نگیرید؛ نه تنها براى فرزندان خود بلکه براى همه. این کتاب مى‏تواند به شما کمک کند پدر و مادرى شوید که همیشه مى‏خواستید باشید، کودکانى پرورش دهید که به آنان افتخار کنید، و در تکامل اصول راهنما براى خلق جهانى که همه آرزو داریم در آن زندگى کنیم، شرکت داشته باشیم.