پس از گفتگوى صادقانه بین دو خانواده، یا عروس و داماد، بنابر اصول شرعیه در مسئلهى صداق در حدى که افراط و تفریط در کار نباشد توافق نمایند.
البته به هر مقدار که در مهر و صداق آسان گیرى شود، و اندازه آن را در حد اعتدال قرار دهند بیشتر موجب خوشنودى حق است.
اولیاى اسلام براى اینکه زمینهى ازدواج دختران و پسران بهتر و راحتتر فراهم شود، سفارش اکید نمودهاند که در مسئلهى مهر و صداق سختگیرى نشود.
خانوادهها تصور نکنند مهر سنگین باعث استحکام زندگى و تداوم آئین نکاح است، چه بسا دخترانى که با مهر سنگین به خانه پدر برگشتند و به خاک ذلت نشستند، و آرامش روحى خود را از دست دادند.
در این امور به رحمت و لطف و عنایت حضرت حق تکیه کنید، و از آنچه باعث دردسر و تحقیر و توهین در آینده براى یکى از دو طرف است بپرهیزید.
چون در مسئلهى مهر توافق حاصل شد، و به رضایت طرفین اصلى یعنى عروس و داماد اندازهى آن معین گشت، به محض اجراى صیغهى عقد نصف آن دین واجب بر عهدهى شوهر، و نصف دیگر پس از عروسى و زناشوئى و همخوابگى بر عهدهى مرد به عنوان دین شرعى مستقر مىگردد، چنانچه همان وقت عقد پرداخت شود، ذمهى شوهر آزاد، و زن به حق شرعى و قانونى خود رسیده.
جوانان به این معنى توجه داشته باشند، که مهر و صداق پرداختش بر عهدهى آنان لازم، و امساک از رساندنش به صاحب حق حرام و گناه بزرگ است.
وجوب اداى مهر حقیقتى است که در قرآن مجید در سورهى مبارکهى بقره آیات 237 – 236 و 241 و در سورهى نساء آیهى 4 و سورهى قصص آیات 27 و 28 و سورهى احزاب آیهى 49 به آن تصریح شده، و کسى را نمىرسد که در این زمینه و در
زمینههاى دیگر کمترین ستمى به زن روا دارد.
رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم فرمود:
من ظلم امرأة مهرها فهو عندالله زان یقول الله عزوجل یوم القیامة: عبدى زوجتک أمتى على عهدى فلم توف بعهدى و ظلمت أمتى فیؤخذ من حسناته فیدفع الیها بقدر حقها، فإذا لم تبق له حسنة أمر به الى النار بنکثه للعهد إن العهد کان مسؤولا(1)
کسى که مهر زن را ظالمانه نپردازد، نزد خداوند زناکار محسوب مىشود، روز قیامت حضرت حق به او خطاب مىکند، بندهى من کنیزم را بر اساس پیمانى که با تو بستم «عقد و ازدواج» به تو تزویج نمودم، به پیمان من وفا نکردى، و بر او ستم روا داشتى، و سپس به اندازهى حق زن از حسنات مرد برداشته و در پرونده همسرش مىگذارند، و چون حسنهاى به اندازهى پر کردن حق زن نماند، به گناه پیمان شکنى به آتشش مىبرند، عهد و پیمان مسئولیت دارد.
امام صادق علیهالسلام مىفرماید:
السراق ثلاثة:
مانع الزکاة، و مستحل مهور النساء، و کذلک من استدان و لم ینو قضاءه(2)
دزدان سه طایفهاند:
آنان که از پرداخت زکات بخل مىورزند، کسانى که خوردن و به غارت بردن مهر زن را حلال مىدانند، و مردمى که قرض مىگیرند و خیال اداى آن را ندارند.
حضرت رضا علیهالسلام از پدران بزرگوارش از رسول خدا علیهمالسلام روایت مىکند:
إن الله تعالى غافر کل ذنب إلا من جحد مهرا أو اغتصب أجیرا أجره
أو باع رجلا حرا(3)
خداوند متعال آمرزنده هر گناهى است مگر گناه انکار مهر زن، و یا غصب دستمزد اجیر، یا فروش انسان آزاد.
حضرت صادق فرمود:
أقذر الذنوب ثلاثة: قتل البهیمة، و حبس مهر المرأة، و منع الأجیر أجره(2)
پلیدترین گناه قتل نفس، خوددارى از پرداخت مهر، و نپرداختن اجرت مزدور است.
از جانب اولیاء اسلام به زنان با کرامت توصیه شده، اگر زمینهى مناسبى در برنامه بخشیدن مهر به شوهر ببینند، از این مرحله عالى اخلاقى که نشان جود و کرم و سخاوت و بزرگوارى است چشمپوشى نکنند.
در روایت بسیار مهمى از رسول خدا آمده:
ما من امرأة تصدقت على زوجها بمهرها قبل أن یدخل بها إلا کتب الله لها بکل دینار عتق رقبة قیل یا رسول الله فکیف الهبة بعد الدخول؟ قال: انما ذلک من المودة و الألفة(4)
زنى که در زمان عقد، قبل از آنکه حق هم بسترى و زناشوئى انجام بگیرد، مهرش را به شوهر ببخشد، به هر دینارى ثواب یک بنده آزاد کردن در نامهى عملش ثبت مىشود، گفته شد یا رسول الله اگر بعد از انجام عروسى این بخشش انجام بگیرد چگونه است، فرمود هبه مهر پس از عروسى نتیجهى محبت و انس است.
1) بحار، چاپ مؤسسهى وفاء بیروت، ج 100، ص 349.
2) همان مدرک.
3) بحار، ج 100، ص 351 – 350.
4) بحار، ج 100، ص 351.
