بعضى از خانوادهها در قبول مهمان و مهماندارى سرسختى نشان مىدهند، باید گفت این سرسختى یا نشانه بىحالى و سستى و تنبلى، و یا علامت بخل است.
مهماندارى از اخلاق انبیاء و ائمه، و از نشانههاى اولیاء الهى و مردان راه حق است.
بخل یا سستى و تنبلى به هر شکل که باشد قبیح است، مرد خانواده یا زن خانه، یا فرزندان باید از مهمان با گشادهروئى اسقتبال کنند، زیرا عمل به اخلاق اولیاء، و موجب خوشنودى حق، و گشایش در کار، و علت تحقق رحمت و لطف خداوند، و دفع بلا و خطر از اهل خانه است.
مسئلهى مهماندارى به اندازهاى مهم است که در معارف اسلامى آمده روزى مهمان با خود اوست، و صاحبخانه مهمان مهمانان خود است.
تشویق به این مسئله بسیار ممدوح، و موجب تقویت اخلاق، و جلوگیرى از این برنامه خدا پسندانه خلاف اخلاق انسانى است.
امام ششم علیهالسلام فرمود:
المکارم عشر فان استطعت ان تکون فیک فلتکن، احدها اقراء الضیف(1)
اصول بزرگوارى ده خصلت است، اگر بتوانى آنها را در خود جمع کنى اقدام کن، یکى از آنها پذیرائى از مهمان است.
امام صادق علیهالسلام دربارهى ورود و خروج مهمان مىفرمایند:
… انهم اذا دخلوا منزلک دخلوا بمغفرتک و مغفرة عیالک، و اذا خرجوا من منزلک خرجوا بذنوبک و ذنوب عیالک(2)
همانا وقتى مهمان وارد منزل تو مىشود براى تو و اهل بیت تو مغفرت خدا را مىآورد، و هر گاه خارج مىشود، گناهان تو و عیال تو را از بین مىبرد!
امام باقر علیهالسلام فرمود:
شبع اربع من المسلمین یعدل عتق رقبة من ولد اسماعیل(3)
سیر کردن چهار مسلمان معادل آزاد کردن یک بنده از اولاد اسماعیل است.
بنابراین انصاف، مدارا و نرمى، خیرخواهى، ادب، احتراز از مواضع تهمت، وفاى به عهد، مشورت، تواضع، رحمت به کوچک و احترام به بزرگتر، مهماندارى، از اصول بزرگوارى، و موجب تأمین سعادت دنیا و آخرت است.
1) بحار، ج 72، ص 458.
2) بحار، ج 72، ص 460 – 459.
3) همان مدرک.
