والدین می توانند با جلوگیری از احساسات مولد و زمینه ساز پوچی، سرشکستگی و حقارت، مانع از سقوط فرزندانشان در پرتگاه حقارت نفس شوند. این اقدامات باید با مطالعه دقیق و به طور منظم انجام پذیرد. حقارت نفس خودش را تقویت می کند. از آنجایی که علایم و خصوصیات حقارت نفس در هم آمیخته و ممزوج است از میان برداشتن تنها یک ویژگی نتیجه و ثمره ای در پی ندارد. به عنوان مثال بچه ای که معتقد است در ریاضیات خوب نیست، هنگام برخورد با یک مسأله سخت ریاضی، اضطراب سراپای وجودش را فرا می گیرد و نمی تواند آن را حل کند. در نتیجه شکست دیگری را تجربه می کند و عقیده اش مبنی بر عدم توانایی اش در ریاضیات مستحکم تر می شود یا بچه ای که اعتقاد دارد دوست داشتنی نیست و
تمایل به حشر و نشر با مردم ندارد در محافل و مجالس ظاهر نمی شود و روابط و مناسبات اجتماعی را نمی آموزد، در نتیجه ناتوان از ایجاد روابط مثبت با دیگران گوشه گیری می کند و دیوارهای جدایی و انزوا را مستحکم تر می کند. پیش از آن که به شیوه های تربیتی برای بهبود رفتار بچه ها اشاره کنم، مایلم احساسات و عواطفی که بچه ها را در گرداب حقارت نفس غرقه می کند کانون توجه قرار دهم.
موانع عاطفی مولد حقارت نفس در این کتاب از جنبه های مختلف مورد توجه قرار گرفته است. اگر بخواهیم به فرزندان مان بیاموزیم که اهدافی را تعیین کنند و در جهت تحقق آنها بکوشند، نخست ضرورت دارد احساسات شکست آفرین را در وجودشان از بیخ و بن برکنیم و به آنان بیاموزیم با استفاده مثبت از عواطف خویش، رفتار و احساساتشان را کنترل و نظارت کنند و به احساسات دیگران به گونه ای مؤثر واکنش نشان دهند. رعایت راهنمایی های زیر شما را در رسیدن به این مهم یاری می کند:
– با بچه ها درباره ی احساسات خودشان و دیگران صحبت کنید.
– نشان دهید که آن احساسات را می پذیرد.
– یاری شان کنید تا برای اظهار احساساتشان راهی قابل قبول بیابند.
درک این نکته که عواطف چگونه اعتماد به نفس را تقویت و یا تضعیف می کند نخستین گام برای انجام این کار بنیادی است.