1- از روشهایی که احتمال می دهید در یک درس یا موضوعی که تدریس می کنید می توان در رابطه با مسائل اخلاقی دانش آموزان استفاده کرد، فهرستی تهیه کنید. ویژگی های آن را در ذهن خود مجسم کنید. مثالها و داستانهایی که می توانید در تسهیل انتقال مطالب اخلاقی از آن بهره گیری کنید، تنظیم کنید. برای پیاده کردن این هدف، چه تکنیک هایی را به کار خواهید برد؟
2- معلمان و مربیان برای آموزش مفاهیم اخلاقی اغلب به نصیحت و پند و اندرز تن می دهند. اگر بخواهیم به صورت غیر کلامی مفاهیم اخلاقی و آداب و رسوم صحیح زندگی کردن را به دانش آموزان یاد دهیم، به چه تکنیک هایی تکیه می زنیم؟
3- تجربیاتی را پیشنهاد کنید که دانش آموزان احتمالا می توانند از طریق آنها خصوصیات اخلاقی زیر را رون سازی کنند:
الف- راستگویی ب- عدالت خواهی ج- مناعت طبع د- عزت نفس ه- دفاع از حق خود و دیگران و- شجاعت ز- اطاعت از قوانین و مقررات ح- تن دادن به کارهای سخت و طاقت فرسا.
4- شواهد تجربی نشان داده است که غالبا دانش آموزان یادگیری مفاهیم اخلاقی را از طریق موقعیت های طبیعی و تجربی بهتر یاد می گیرند تا از طریق موقعیت های تصنعی و ساختگی. چه تمهیداتی برای استفاده از موقعیت های طبیعی فراهم می سازید تا دانش آموزان از تجربیات خود پند و اندرز اخلاقی بگیرند؟
5- چند نقش را که به نظر شما دانش آموزان باید بر اساس آن مقررات و ارزشهای اخلاقی را درون سازی کنند، مشخص کنید و سپس توضیح دهید که چرا با اعطای نقش به دانش آموز می توان در پیاده کردن انضباط واقعی و پایدار کمک کرد؟
6- با استفاده از یک موضوع درسی که با آن آشنا هستید، یک مفهوم اصلی انتخاب کرده و محکی را که از طریق آن حصول مفاهیم اخلاقی را می توانید دردانش آموزان امکان پذیر سازید، ارائه کنید.
7- طرحی را پیشنهاد کنید که به وسیله ی آن هر یک از جنبه های رفتار معلم که ذیلا آمده است، بتواند در رفتار دانش آموزان مؤثر واقع شود:
الف- زمان ورود و خروج معلم درکلاس
ب- نوع ارتباط معلم با دانش آموزان در هنگام تدریس
ج- قیافه ی ظاهری و پوشش و آرایش معلم
د- کیفیت توجه و نگاه کردن معلم به دانش آموزان
ه- شرکت درمراسم صبحگاهی
8- درکدام یک از الگوهای رفتاری زیر معلم بهتر می تواند ارزشهای اخلاقی را در دانش آموزان صورت یک ارتباط دو جانبه و تعاملی آموزش دهد؟
الف- معلمی که رفتارش با دانش آموزان دوستانه است.
ب- معلمی که نسبت به دانش آموزان اقتدار طلب و سخت گیر است.
ج- معلمی که نسبت به دانش آموزان رفتاری وسواسی توأم با مؤاخذه و مداقه دارد.
د- معلمی که با دانش آموزان خود بر اساس تفاوت های فردی، رابطه ی متفاوت برقرار می سازد.
9- مفهومی اخلاقی را انتخاب کنید که به اندازه ی کافی ساده و محدود باشد و بتوان آن را در زمان نسبتا کوتاهی با روشهای مشخص تعلیم داد، به نحوی که کودک آن مفهوم را به طور درونی باورکند. اقداماتی را که برای این آموزش به کار می گیرید، برشمارید و نمونه های روشن آن را ذکر کنید.
10- برای راغب کردن دانش آموزانی که در ابتدا نسبت به ارزشهای اخلاقی مورد نظر شما نگرش منفی دارند، به چه تمهیداتی دست می زنید؟ همراه با مثال توضیح دهید.
11- بعضی از روان شناسان و صاحب نظران علوم تربیتی معتقدند که فعالیت های فوق برنامه و اقدامات غیر رسمی تربیتی که خارج از چارچوب کلاسیک و رسمی انجام می شود، بیش از فعالیت های رسمی کلاسی در دانش آموزان مؤثر است. به نظر شما اگر چنین فرضیه ای درست باشد، چه اقدامات تربیتی برای آموزش مفاهیم اخلاقی در فعالیت های فوق برنامه باید انجام گیرد؛ آیا می توانید انواع برنامه ها را به همراه روشهای اجرا، محتوا و هدف آنها فهرست کنید؟
12- در صورت مشاهده ی چه رفتارهایی از دانش آموزان استنباط می کنید که آنان:
الف- از ارزشهایی که تبلیغ می کنید، بیزارند؟
ب- مخالف عقیده ی شما در ارائه مفاهیم اخلاقی هستند؟
ج- سعی می کنند رفتارهای شما را الگوی رفتار خویش قرار دهند؟
13- بعضی از روان شناسان معتقدند برای آموزش اخلاقی، باید به جای ارائه مستقیم ارزشها و مفاهیم اخلاقی، عشق به آن مفاهیم را در دانش آموزان ایجاد کرد و اگر این عشق و میل تقویت گردد، دانش آموزان خود به دنبال همان مفاهیمی خواهند رفت که ما تبلیغ می کنیم. این نظریه تا چه اندازه واقعیت داشته و قابل پیاده کردن درمحیطهای آموزشی است؟
14- قرار دادن دانش آموزان در معرفی مدلها و الگوهای اخلاقی، اعم از واقعی یا مجرد، به طور مستقیم یا غیر مستقیم و پاداش دادن به رفتار آنان، اصولی هستند که به درون سازی مفاهیم اخلاقی کمک می کند. برای تحقق این اصول چه روشهایی را پیشنهاد می کنید؟
15- اگر بپذیریم که همسالان و دوستان دانش آموزان، به ویژه درمقاطع راهنمایی و متوسطه، بالاترین تأثیر را درتغییر تراز اخلاقی و ارزشی دارند، چه تمهیداتی را فراهم می آورید تا مفاهیم اخلاقی از طریق همسالان به دانش آموزان منتقل شود؟
16- بعضی از اولیاء و معلمان معتقدند برای آنکه کودک به آداب و رفتار اخلاقی تن دهد، باید او را از طریق روشهای تشویق و تنبیه وادار به پذیرش دستورات و مقررات کرد. با در نظر گرفتن مطالبی که در این فصل درباره ی آموزش ارزشها و اخلاقیات ارائه گردید، این استدلال را چگونه ارزیابی می کنید؟
17- روشهای پیشنهاد شده توسط لورنس کهلبرگ، توریل و دیگان را در زمینه ی آموزش اخلاقی چگونه ارزیابی می کنید و اگر قرار باشد خودتان درکلاس درس این روشها را ارائه کنید، با چه مشکلاتی مواجه می شوید؟
18- یک نمونه عملی برای استفاده از روش تعارضی و بحران اخلاقی جهت ارتقاء مراحل تحول اخلاقی دانش آموزان ارائه دهید که از طریق آن دانش آموزانی که در مرحله ی دوم از سطح اول رشد اخلاقی در نظام کهلبرگ قرار دارند، بتوانند به مرحله ی سوم ارتقاء یابند.
19- با استفاده از داستانهای این کتاب داستانهایی مشابه بسازید که درهنگام بحث و بررسی و تبادل نظر از دانش آموزان بتوانید با آنها مراحل تحول اخلاقی آنان را بر اساس نظریه ی کهلبرگ شناسایی کنید.
20- این واقعیت را که الگو و شخصی که خود واجد خصوصیات مثبت اخلاقی است و در نزد دانش آموزان دارای منزلت قوی اخلاقی و اجتماعی است، بیشترین تأثیر را در رشد اخلاقی دانش آموزان دارد، چگونه تبیین می کنید؟ و اگر بخواهید از این روش (روش مدل پردازی) در کلاس درسی استفاده کنید، چه تکنیک هایی را به کار می گیرید؟
21- فرض کنید دانش آموزی را مشاهده می کنید که ظاهرا به مقررات، ارزشها و مفاهیم اخلاقی گرایش دارد. چگونه می توانید تعیین کنید که او این ارزشها را درون سازی کرده است؟ و یا به عبارتی دیگر چگونه می توانید تشخیص دهید که دانش آموز به ارزشها باور درونی دارد؟
22- ویژگی های آموزش اخلاقی در جامعه ی مدنی را توضیح دهید.
