در تفسیر با عظمت مجمع البیان آمده(1) زمانى که اسماء بنت عمیس همراه شوهر بزرگوارش جعفر بن ابیطالب از مهاجرت حبشه که هجرتى الهى و محض حفظ دین بود بازگشت، به دیدار زنان پیامبر آمده و به آنان گفت: آیا در قرآن در رابطه با ما زنان چیزى هست؟ گفتند: نه! به محضر رسول الهى شتافت و عرضه داشت یا رسول الله زنان در ناامیدى و خسارتند، پیامبر فرمود از چه نظر؟ عرضه داشت چنانکه از مردان ذکر خیر شده از زنان نشده، خداوند مهربان این آیه را نازل فرمود:
إِنَّ الْمُسْلِمینَ وَ الْمُسْلِماتِ وَ الْمُؤْمِنینَ وَ الْمُؤْمِناتِ وَ الْقانِتینَ وَ الْقانِتاتِ وَ الصَّادِقینَ وَ الصَّادِقاتِ وَ الصَّابِرینَ وَ الصَّابِراتِ وَ الْخاشِعینَ وَ الْخاشِعاتِ وَ الْمُتَصَدِّقینَ وَ الْمُتَصَدِّقاتِ وَ الصَّائِمینَ وَ الصَّائِماتِ وَ الْحافِظینَ فُرُوجَهُمْ وَ الْحافِظاتِ وَ الذَّاکِرینَ اللَّهَ کَثیراً وَ الذَّاکِراتِ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَ أَجْراً عَظیما(2)
در صریح این آیه شریفه هست که زنان مانند مردان مىتوانند به ده مقام عالى ملکوتى و معنوى برسند، و از این طریق مغفرت حق و اجر عظیم آخرتى کسب کنند، مقامات عبارت است از: 1 – مقام اسلام 2 – مقام ایمان 3 – مقام طاعت و فرمانبردارى 4 – مقام صدق 5 – مقام صبر و پایدارى در برابر تمام حوادث 6 – مقام فروتنى و خوف از عظمت و عقاب حق 7 – مقام کرم و جود که ثمرهى آن
صدقه است 8 – مقام روزه و صوم 9 – مقام ضبط نفس و مالکیت بر شهوات 10 – مقام یاد و ذکر حق.
اسماء بنت یزید انصارى خدمت رسول حق رسید، و در حالى که حضرت در جمع صحابه بودند، عرضه داشت پدر و مادرم فدایت من از جانب زنان بسوى تو آمدهام، آگاه باش جانم به قربانت هیچ زنى در شرق و غرب نیست جز این که عقیده و رأیش با من یکى است، خداوند تو را به سوى مردان و زنان مبعوث به رسالت کرد، ما به تو و به حضرت حق ایمان آوردیم، اما جنس زنان بسیار مقید و در حصار خانه محبوس و داراى کمبودند، در طریق ارضاى شهوات مرد خود تسلیماند، و مدت زمانى حامله به اولاد، ولى شما مردان به نماز جمعه و جماعت، و عیادت بیماران، و تشییع جنازه، و زیارت حج به طور مکرر، و از همه مهمتر جهاد فى سبیل الله بر زنان برترى دارید، مرد براى حج و عمره یا پاسدارى از مرز مىرود، ما زنان حافظ اموال، و خیاط لباسها، و مربى فرزندان مردان خودیم، ما در چه امر و مزد و بهره و منفعتى با مردان شریک هستیم؟
رسول خدا رو به یاران کرد، فرمود: گفتارى نیکوتر از گفتار این زن در مسائل دینش شنیدهاید؟ گفتند گمان نمىبردیم زنى به چنین واقعیاتى رسیده باشد، حضرت رو به جانب وى کرد و فرمود: برو و تمام زنان دیگر را خبر کن نیکو شوهر دارى، و طلب خوشنودى و رضایت همسر، و موافقت با شوهر در امور زندگى صحیح برابر تمام آن بهرههائى است که از آن همه اعمال نصیب مردان مىشود!!
زن از مجلس پیامبر بیرون آمد در حالى که از شدت شادى تهلیل و تکبیر حق بر زبان داشت(3)
امام هشتم از پدرانش از رسول خدا روایت مىکند:
مثل المؤمن عندالله کمثل ملک مقرب، و إن المؤمن عندالله عزوجل أعظم من الملک، و لیس شىء أحب الى الله من مؤمن تائب أو مؤمنة تائبة.
انسان مؤمن در پیشگاه حق همچون ملک مقرب است، و قطعا مؤمن نزد حق بزرگتر از ملک است، چیزى به سوى حق محبوبتر از مؤمن توبه کننده و زن مؤمنه تائبه نیست.
1) مجمع البیان، ج 8، ص 358.
2) احزاب / 35.
3) میزان الحکمه، ج 9، ص 96.
