میل مرد به زن، و میل زن به مرد، بخصوص به هنگام شکوفائى غنچه غرائز، و گل شهوت، و شدت و قدرت و قوت آن بوقت نیاز به ازدواج، امرى طبیعى، انسانى، و حیاتى است، و براى کسى قابل انکار نیست.
آرزوها و آمال و خواستههاى بحق نسبت به آینده و در ابتداى تشکیل زندگى و پیمان زناشوئى در وجود جوانان اعم از پسر و دختر واقعیاتى است که براى هر کس بخصوص پدران و مادرانى که داراى پسر و دختر آماده براى ازدواج هستند بمانند آفتاب وسط روز امرى روشن و حقیقتى واضح است.
از همه مهمتر بهترین و برترین و محکمترین و عالیترین روش و برنامه جهت
پیشگیرى از گناه، و حفظ جامعه از افتادن در غرقاب فحشا و منکرات، ازدواج پسران و دختران به وقت نیاز و زمان مناسب آن است، و این واقعیتى است که انکارش جز از مردم احمق و افراد نادان و مرد و زن بىشعور توقع نمىرود.
بر این اساس در مرحله اول بر پدران و مادران و اقوام و خویشان و هر کس که در مسئلهى ازدواج پسر و دختر خانواده سهیم است، واجب است که نسبت به مقدمات این خواسته الهى آسان گیرى کنند، و با دست خود به سادهترین روش، و به آسانترین شیوه زمینه ازدواج را فراهم آورند، و در مرحله بعد بر دختر و پسرى که قصد ازدواج با یکدیگر را دارند ضرورى است که از توقعات بیجا نسبت به یکدیگر، و ایجاد شرایط سخت، بپرهیزند، تا امیال و غرائز و شهوات و خواستهها به آسانى در راه طبیعى خود قرار گیرند، و بناى زندگى سعادتمندانهاى پىریزى شود، و ساختمان خیر دنیا و آخرت بر پا گردد.
بدون شک طبق آیات قرآن و روایات و اخبار، آنان که در امور خود بخصوص در امر زندگى و مخصوصا در مسئلهى ازدواج دختران و پسران خود آسان گیرى مىکنند، خداوند مهربان در دنیا و آخرت على الخصوص در امر حساب و کتاب و میزان در صحراى محشر به آنان آسان خواهد گرفت، و آنان که مرد و زنى سختخو، و سختگیر، و به قول معروف مو را در همه زمینهها از ماست مىکشند، و باعث مىشوند، دختران و پسران در سیطره فشار غرائز و شهوات به امراض غصبى و روانى و تندخوئى دچار شوند، و دامن پاک آن چهرههاى معصوم به گناه و معصیت آلوده شود، و آمال و آرزوهایش بر باد رود، در دنیا و آخرت بخصوص در عرصه محشر دچار سوء حساب و غضب و خشم حق خواهند شد، و به آتش عذاب خدا خواهند سوخت!!
دقت بسیار زیاد در مسئلهى نکاح و ازدواج انسان را ناخودآگاه دچار سختگیرى مىکند، در نظام طبیعت ازدواج دو زوج بسیار بسیار ساده انجام مىگیرد، اگر در
عرصهگاه حیات موجودات امر ازدواج امرى سخت و دشوار بود، بدون تردید این نظام احسن به صورتى که الآن هست وجود خارجى نداشت.
پدران و مادران، پسران و دختران در مقدمات این برنامهى الهى و انسانى، در تعیین مهر و صداق، در تنظیم شرایط، در بر پا کردن جشن نامزدى، و مجلس عقد و عروسى، و در اجراى عادات و رسوم محلى سخت گیرى نکنید، و خارج از ظاقت و قدرت دو خانواده، برنامهاى را پیشنهاد ندهید، تا امر ازدواج به آسانى صورت بگیرد، و خداوند مهربان هم در دنیا و آخرت امور شما را سهل و آسان نماید.
بیائید روش اهل تقوا را پیشه خود کنید، و از آن منابع خیر و برکت درس بگیرید، و زندگى را بر اساس اوصاف آن اولیاء حق بر پا کنید، که نیکبختى و سعادت، و تأمین خیر دنیا و آخرت، و تحقق دهندهى شرافت و کرامت، در سایه هماهنگى با آن عاشقان جمال ازل و ابد است.
امیرالمؤمنین علیهالسلام اهل تقوا را چنین معرفى مىکند:
أنفسهم عفیفة، و حاجاتهم خفیفة، و خیراتهم مأمولة، و شرورهم مأمونة(1)
وجودشان در گردونه خوددارى از هر آلودگى است، نیازهایشان بسیار سبک، و هر خیرى از آنان توقع مىرود، و همگان از شر آنان ایمنند.
در هر صورت آنان که دست اندکار ازدواجند، باید از توقعات بیجا، تحمیل امور خارج از طاقت، پیروى هوا و هوس، افتادن در بند عادات و رسوم غلط، چشم هم چشمى نسبت به دیگران، و سخت گیرى در تمام امور نکاح بپرهیزند، و بناى ازدواج را از ابتدا بر پایهى تقوا، خیر و صلاح، سهولت و آسان گیرى و محض جلب خوشنودى حضرت حق قرار دهند.
و چون امر ازدواج صورت گرفت بر مرد است که با همسرى که قبلا به عنوان ازدواج او را دیده و پسندیده و با او پیمان زناشوئى بسته به زندگى با او ادامه دهد و ضامن بقاى مودت و رحمت الهى که بین آن دو برقرار شده باشد، و بر زن است که با شوهر خود که او را قبل از عقد به عنوان نکاح ملاقات شرعى کرده و وى را پذیرفته از در سازش و آسان زندگى کردن برآید، و حقوق او را در تمام زمینهها رعایت کند.
حفظ شئون در گرو مهریه زیاد، مجالس پر خرج، کثرت مهمان، و پیاده کردن رسم و رسوم بیجا و غیر موافق با منطق، و سختگیرى در شرایط نیست، حفظ شئون به انتخاب هم کفو، رعایت برنامههاى ساده و سهل، مراعات اخلاق اسلامى از جانب دو خانواده، و رعایت حقوق الهى و انسانى از جانب زن و شوهر نسبت به یکدیگر، و تداوم دادن به مهر و محبت، و عشق و رأفت از جانب مرد و زن براى بقاء زوجیت، و دور ماندن زندگى از جنجال و آشوب و عوامل بیماریهاى عصبى و روانى است.
زندگى زن و شوهرى چون امیرالمؤمنین و فاطمهى زهرا سلام الله علیهما براى هر مرد و زن مسلمان بهترین درس زندگى است.
فاطمه علیهاالسلام باعث آرامش افراد خانواده، بخصوص همسر بزرگوار خود، برقرار کننده زمینههاى زندگى در خانه، و على علیهالسلام نمونه اعلاى همسر دارى، و پدرى مهربان و مربى براى فرزندان، و معاونى دلسوز در امور خانه و خانواده بود.
او در برنامههاى عادى خانه از نظافت، خمیر کردن آرد، کمک به بچه دارى، ابا و امتناعى نداشت.
او نمىگذاشت به همسرش، در انجام امور خانه سخت بگذرد، و تمام امور زندگى انجامش با فاطمه علیهاالسلام باشد.
بر زن و شوهر واجب است حقوق یکدیگر را رعایت کنند، و در تمام شئون زندگى یار و مددکار هم باشند، و تصور کنند ظلم و ستم فقط به اعمال امثال
فرعون و نمرود و طاغیان تاریخ گفته مىشود، بلکه هر عملى که بناحق باعث رنجش خاطر دیگرى شود ظلم است، و خداوند ظلم و ظالم را دوست ندارد، و از هر گونه تجاوزى گر چه اندک از هر کسى که باشد بیزار است.
در گفتارهاى بعد و سخنان آینده به تدریج به تمام مسائل مربوط به نظام خانواده در اسلام به خواست خدا اشاره خواهد شد، در این قسمت از سخن به پارهاى از روایات مهم به نقل از کتابهاى با اعتبار حدیث، در رابطه با ارزش و اهمیت ازدواج، منافع نکاح، و موقعیت تشکیل زندگى و موقف آن در فرهنگ پاک الهى قناعت مىکنم، و شما را به دقت در این احادیث دعوت مىنمایم، باشد که از این رهگذر به استحکام مسائل الهى واقف شوید، و براى شما معلوم شود که برنامههاى زیبا و حکیمانه آئین اسلام را هیچ فرهنگى ندارد.
1) هدایة العلم / 651.