ترکیب بندی

ترکیب بندی یا بیان نوشتاری، در واقع همان انشاء نویسی، یا آیین نگارش است. برخی از کودکان در نوشتن مطالبی که در ذهن دارند، اعم از افکار، عقاید، آرزوها، خواسته ها، تخیلات و دانستی های شان مشکل دارند و نمی توانند از طریق نوشتن با اطرافیان شان ارتباط برقرار کنند.

لازم به یادآوری است که، به تحریر درآوردن اندیشه مستلزم یادگیری مهارت های زیادی از جمله، خواندن، درست نویسی، مهارت های املایی، خوانا نویسی، داشتن ایده و اطلاعات و دانستن فن نگارش است. در حقیقت، نوشتن نوعی برون داد فکری است که هنر و خلاقیت نیز به شمار می آید. کودک برای این که بتواند مطلبی بنویسد، ابتدا باید اطلاعاتی در آن زمینه داشته باشد تا بتواند چند خطی درباره ی آن مطلب بنویسد. اگر والدین یا مربیان موضوعی دشوار و پیچیده برای انشاء نویسی به کودکان بدهند، بدیهی است که آنها نمی توانند مطلبی در آن باره بنویسند، زیرا تجربه و اطلاعاتی در آن مورد ندارند.

روش های تقویت مهارت انشاء نویسی در کودکان. برای تقویت بیان نوشتاری کودکان می توان از روش های زیر استفاده کرد (هارول، 2008(:

1. ایجاد انگیزه در کودک. اغلب کودکانی که انگیزه ای برای نوشتن ندارند، درصدد فراگیری مهارت های نوشتاری نیز بر نمی آیند. از جمله مشوق هایی که والدین می توانند به وسیله ی آنها انگیزه ی

نگارش را در کودکان تقویت کنند، دفترچه های زیبای خاطره نویسی، مدادها و قلم های متنوع، و ستاره ها و برچسب هایی است که کودک بتواند آنها را در پایان هر صفحه از نوشته اش بچسباند.

2. تشویق کودک به نوشتن. والدین می توانند فرزندشان را تشویق کنند تا ماجرای جالبی که در روز تولد، یا جشن های گوناگون برایش رخ داده است، و آنها را برای تمامی دوستان و اعضای خانواده اش بارها و بارها تعریف کرده است، با کلمات خودش بنویسد و خاطره ی آن روز را ماندگار کند. آنها حتی می توانند از فرزندشان بخواهند که در پایان داستانش، نقاشی و طرحی که بیانگر آن ماجرا باشد را در پایین نوشته اش ترسیم کند. در مواردی، اگر پدر و مادر تصور می کنند که فرزندشان علاقه ای به انجام این کار ندارد، می توانند برای تشویق او به نوشتن، ابتدا خودشان چند خطی از ماجرا را بنویسند و آن گاه از کودک بخواهند که آن را ادامه دهد.

3. تمرین جمله سازی. در این روش، کلمه های گوناگونی به کودک می دهند و از او می خواهند که با هر یک از آنها یک جمله بسازد. آن گاه از او می خواهند که با جمله هایی که نوشته است، داستانی ساده بسازد. انجام این تمرین موجب تفکر، تعمق و تقویت مهارت نوشتاری کودک می شود، زیرا او مجبور است برای این که بتواند جمله های خودش را به هم مربوط کند، خوب فکر کند، و این کار نیز به تمرین، تکرار و مهارت نیاز دارد.

4. افزایش گنجینه ی لغات. با استفاده از روش داستان خوانی برای کودک، می توان گنجینه ی لغات او را افزایش داد. حتی می توان از

کودک خواست که پایان داستان ها را به گونه ای که خودش دوست دارد، تغییر دهد. بعد از مدتی کودک می تواند از جمله ها، عبارت ها، ضرب المثل ها و نکته های جالبی که در داستان ها شنیده است، در گفت وگوهای روزانه ی خود نیز استفاده کند.

5. آموزش لغات هم خانواده. والدین می توانند زمانی که برای کودک متنی جدید را می خوانند، و به کلمه ای جدید و دشوار می رسند، ریشه ی لغت را در فرهنگ لغت پیدا کنند و هم خانواده های آن را به کودک معرفی کنند. برای مثال، هنگامی که در داستانی با کلمه ی «محتاج» روبه رو می شوند، می توانند چند کلمه ی هم خانواده ی آن را مثل، «احتیاج«، «حاجت«، و «مایحتاج» را برای کودک بخوانند و معنی آنها را نیز به او بگویند.

6. شعر خوانی. امروزه شعرهای زیبا، روان و ساده ای مخصوص کودکان می سرایند که والدین می توانند با انتخاب این شعرها و خواندن مکرر آنها برای فرزندان شان، آنها را با نظم و هماهنگی کلمات آشنا کنند.

7. تشویق کودک به رعایت نکته های دستوری. والدین می توانند هنگامی که فرزندشان ماجرایی را تعریف می کند، او را تشویق کنند تا جمله های خود را هرچه کامل تر، درست تر و رساتر بگوید. با تمرین این کار، او یاد می گیرد که فعل، فاعل، مفعول، صفت و سایر اجزای جمله هایش را درست و به جا به کار ببرد.